4.Olası yan etkiler nelerdir ?

Tüm ilaçlar gibi CISPLATIN DBL’in içeriğinde bulunan maddelere duyarlı olan kişilerde yan etkiler olabilir.

Aşağıdakilerden herhangi birini fark ederseniz, hemen doktorunuza bildiriniz veya size en yakın hastanenin acil bölümüne başvurunuz:

• Kalıcı ve ağır ishal veya kusma

• Dudak yaraları veya ağız ülseri (stomatit/mukozit)

• Yüz, dudaklar, ağız ve boğazda şişme

• Kuru öksürük, nefes alma güçlüğü veya hırıltı gibi beklenmedik solunum problemleri

• Yutma güçlüğü

• El ve ayak parmaklarında hissizlik veya karıncalanma

• Aşın yorgunluk

• Normal olmayan berelenme veya kanama

• Boğaz ağrısı veya yüksek ateş gibi enfeksiyon belirtileri

• İnfüzyon sırasında enjeksiyon bölgesinde rahatsızlık

Yan etkiler görülme sıklıklarına göre aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:

Çok yaygın : 10 hastanın en az 1’ inde görülebilir.

Yaygın : 10 hastanın birinden az, fakat 100 hastanın birinden fazla görülebilir.

Yaygın olmayan : 100 hastanın birinden az, fakat 1000 hastanın birinden fazla görülebilir.

Seyrek : 1.000 hastanın birinden az görülebilir.

Çok seyrek : 10.000 hastanın birinden az görülebilir.

Bilinmiyor : Eldeki veriler ile tahmin edilemiyor.

Çok yaygın görülen yan etkiler

• Beyaz kan hücreleri miktarında azalma (lökopeni), bu durum enfeksiyonlara yakalanmanızı olası kılar. Kan pıhtılaştıncı hücrelerin miktarında azalma (trombositopeni), bu durum kanama ve berelenme riskini artırır. Kırmızı kan hücreleri miktarında azalma (anemi), bu durum derinizde solukluk yapabilir ve halsizlik ile nefes kesilmesine sebep olabilir

• Kulak çınlaması ile beraber işitme kaybı

• İştahsızlık, bulantı, kusma, ishal

• İdrar üretme yetersizliği (anüri), kanda üre bulunması (üremi) ve kan dolaşımında ürik asit miktarının artması (hiperürisemi) gibi böbrek işlevinde bozukluklar.

• Ateş

Yaygın görülen yan etkiler

• Enfeksiyonlar ve kan zehirlenmesi (sepsis)

• Beyaz kan hücreleri miktarında azalma (lökopeni; kullanımdan yaklaşık 14 gün sonra), kan pıhtılaştıncı hücrelerin miktannda azalma (trombositopeni: kullanımdan yaklaşık 21 gün sonra), kırmızı kan hücrelerinin miktannda azalma (lökopeni ve trombositopeniden daha sonra başlar)

• Tat, duyu, görme kaybı ve beyin işlevlerinde bozuklukla (zihin kanşıklığı, konuşma bozukluğu, zaman zaman körlük, hafıza kaybı ve felç) kendini gösteren periferal nöropati. İleri doğru eğilindiğinde boyundan başlayıp sırttan bacağa doğru inen aniden giren ağnlar, omurilik hastalıklan

• Sağırlık ve baş dönmesi

• Bradikardi (kalp atımının yavaşlaması) ve taşikardinin (kalp atımının hızlanması) dahil olduğu aritmi (ritm bozukluğu)

• Damar iltihabı (flebit)

• Nefes darlığı (dispne), akciğer iltihabı (pnömoni) ve solunum yetmezliği

• Karaciğer işlevinde bozukluk

• Enjeksiyon bölgesinde kızarıklık ve deri iltihabı (eritem, deri ülseri).

• Şişme (ödem), ağn

Yaygın olmayan yan etkiler

• Kızarıklık, şiddetli kaşıntılı ekzema, kurdeşen, deri iltihabı (eritem) veya kaşmtı ile kendini gösteren aşm duyarlılık

• Diş etlerinde metalik tat

• Saç dökülmesi, saç dökülmesi nedeniyle kellik.

• Sperm ve yumurta oluşumunda bozukluklar. Ağnlı jinekomasti (erkekte hormona! düzensizliğe ya da değişikliğe bağlı olarak memelerin aşırı derecede büyümesi ve bazen süt salgılaması durumu)

Seyrek görülen yan etkiler

• Diğer benzer ilaçlarda olduğu gibi CISPLATIN DBL lösemi (kan hücreleri ile ilişkili kanser tipi) riskini artırır (sekonder lösemi).

• Hemolitik anemi, yüksek ateş, boğaz ve ağız yaralan (agranülositoz) ve kan hücrelerinin üretiminde azalmanın bir sonucu olarak kansızlık ile birlikte beyaz kan hücrelerinin miktannda yoğun azalma ile karakterize kemik iliği baskılanması.

• Kan basıncının düşmesi (hipotansiyon), kalp atımının hızlanması (taşikardi), nefes darlığı (dispne), bronşların daralması (bronkospazm), yüzde şişme ve ateş ile ağır aşın duyarlılık; bağışıklık sisteminin baskılanması (immunusupresyon)

• Spazmlar ve bilinç seviyesinin azalması ile kendini gösteren beyin işlev bozukluğu (ensefalopati) dahil belirli tipteki beyin işlevlerinin kaybolması ve karotid arterin (boynun iki yanındaki iki atardamar) kapanması

• Görme kaybı. Renk görüşünde yetersizlik ve göz seğirmesi

• Normal bir sohbeti duyma yeteneğinin kaybolması. İşitme kaybı (özellikle çocuklar ve yaşlılarda)

■ Kan basıncında yükselme ve kalp krizi.

• Ağız içinde iltihap (stomatit).

• Kandaki protein seviyesinde (albumin) azalma

• Kanda bulunan elektrolit (magnezyum, sodyum, fosfat, potasyum) miktarlarında azalma ile kas krampları ve/veya elektrokardiyogram (EKG) değişiklikleri. Kandaki kolesterol seviyelerinde artış. Kanda bulunan amilaz (bir enzim) seviyelerinde yükselme.

Çok seyrek görülen yan etkiler

• Beyinde vazopresin hormonunun salgılanmasında yetersizlik.

• Kanda bulunan demir seviyesinin yükselmesi.

• Nöbetler.

• Gözdeki optik diskin şişmesi (papilla ödemi), sinir işlevinin azalması ve acı ile birlikte göz sinirinin iltihaplanması (optik nörit) ve beyin işlevinde bozukluğun bir sonucu olarak körlük.

• Kan dolaşımında bozukluk (ör: beyinde, el ve ayak parmaklarında).

• Kalp durması

Yan etkilerin raporlanması

Toksisite
1. Nefrotoksisite
50 mg/m2 lik tek doz Cisplatin ile tedavi edilen hastaların % 28-38'inde nefrotoksisiteye rastlanmıştır. İlacın tekrarlanması halinde de renat toksisite daha uzun süreli ve şiddetli olmaktadır. Cisplatin tedavisine devam edilmek istendiği takdirde böbrek fonksiyonlarının normale dönmesi sağlanmalıdır.
2. Ototoksisite
50 mg/m2 lik tek doz Cisplatin ile tedavi edilen hastalarda % 31'e varan oranlarda ototoksisite gözlenmiştir. Ototoksisite çocuklarda daha şiddetli olabilir; tekrarlayan dozlarda daha sık ve şiddetlidir.
3. Hemotoksisite
Cisplatin tedavisindeki hastaların yaklaşık %30'unda miyelosüpresyon gözlenmiştir. Yüksek dozlarda lökopeni ve trombositopeni daha belirgindir.
4. Miyelosüpresyon
Cisplatin tedavisindeki hastalarda görülebilir. Genellikle 18-32, Günlerde (7.3-45) dolaşımdaki Trombosit ve lökositler en düşük seviyeye ulaşır. 39. Günde (13-62. günler arasında hastaların çoğunda normale döner. 50 mglm yi gelen dozlarda trombositopeni ve lökopeni daha belirgindir.
Anemi (hemoglobinde % 2'yi aşan düşüş) sıklığı yaklaşık aynı olmakla beraber başlangıcı trombositopeni ve lökopeniye göre daha geçtir. Trombosit sayıs 100.000 mm3 ve lökosit sayısı 4000/mm üstünde olmadığı sürece Cisplatin tedavisine devam edilmemelidir. Cisplatin içeren kemoterapi kombinasyonları alan hastalarda eritrosit süspansiyonu tranfizyonu gerektiren ağır anemilerin sıklığı oldukça yüksektir.
5. Gastrointestinal Sistem
Cisplatin tedavisi başlar başlamaz görülen en belirgin özelliklerinden biride bulantı ve kusmanın olmasıdır. Hemen hemen tüm hastalarda çok seyrekten çok rahatsız edici durumlara kadar görülebilir. Bu durum 1-7 gün boyunca ısrarla devam edebilir ve bazen çok şiddetlenmesi halinde ilaç kullanımı bırakılır. Cisplatin tedavisinde bulantı kesici ilaç ve devamlı damar içi enfüzyon uygulaması bulantı ve kusmayı kontrol etmede çok etkidir. İştahsızlık ağız yarası ve içzar iltihabı da kendisini gösterebilir.
6. Görme durumu
Cisplatin yer aldığı kombine tedaviler için çok az olarak değişik ölçülerde görme gücünün azaldığı bildirilmiştir. Bu tip vakalarda Cisplatin uygulaması hemen kesildiğinde görme durumu düzeltmiştir.
7. Anafilaksi
Daha önce Cispilatin kuılanılmış hastalarda muhtemelen Cisplatin tedavisinde sekonder reaksiyonlar bildirilmiştir. Anemnezda ve aile öyküsünde atopi bildiren hastatar özellikle risk halindedir. Fasial ödem, wheezing, teşikardi, hipotansiyon ve noo-sipesifik makülopapüler tipte tirtiker cilt döküntüleri uygulamada birkaç dakika sonra ortaya çıkabilir. Ciddi reaksiyontar i.v. adrenalin kortikosteroidler ve antihistaminikler ile kontrol altına alınabilmektedir.
8.Tad Duygusu
Bazı Cisplatin kombine tedavilerinde hastalarda tad duyum kaybı da gözlenmiştir.
9.Hipomakoezemi hipokalsemi:
Hipomagnezemi Cisplatin uygulamalarında sıkça ortaya çıkar; hipokalsemi daha az sıklıkla görülmektedir. Magnezyum kaybı bu katyonun rezorbsiynnunu önleyen böbrek hasarına bağlanmaktadır. Her iki elektrolitin eksilmesi tetani ile sonuçlanır. Doza bagımlı olmadığı izlenimi edinilmektedir. Elektrolitlerin yakın takibi gereklidir.
10. Nörotoksisite ve konvülziyonlar
Cisplatin uygulaması ile perferik nöropati, postüral hipotansiyon ve konvülziyonlar görülebilir. Bu Cisplatin uygulanmasından sonra oldukça sıktır. Klinik olarak antamlı semptonlann ortaya çıkması genellikle Cisplatin tedavisinin devamına kontrendikasyon teşkil eder.