Diğer tıbbi ürünler ile etkileşimler

Toksik etkilerin görülme sıklığını ve şiddetini arttırdığı bilinen (farmakodinamik ya da farmakokinetik etkileşim yoluyla) diğer madde veya tedavilerin birlikte ya da ardışıkkullanımları gerekiyorsa hastaların bireysel olarak beklenen fayda ve risk açısındandikkatle değerlendirilmesi gerekir.

Bu tür kombine tedavilerin uygulandığı hastaların, zamanında girişimde bulunabilinecek süreye olanak sağlayacak şekilde toksisite işaretleri açısından yakından izlenmesi gerekir.Siklofosfamid ve ilacın aktivasyonunu azaltan ajanları kombine olarak kullananhastaların ise, terapötik etkinlikte olası bir azalma ve dozun ayarlamasına gerek olupolmadığı açısından yakından izlenmesi gerekir.

Siklofosfamid ve metabolitlerinin farmakokinetiğini değiştiren etkileşimler

• Siklofosfamidin aktivasyonunun azalması siklofosfamid tedavisinin etkililiğinideğiştirebilir: Siklofosfamid aktivasyonunu azaltan maddeler arasında şunlar bulunur:

- Aprepitant.

- Bupropion.

- Busulfan: Yüksek doz busulfan tedavisinin ardından, 24 saatten kısa bir süre içindeyüksek doz siklofosfamid alan hastalarda, ilacın klerensinin azaldığı ve yarılanmaömrünün uzadığı bildirilmiştir.

- Siprofloksasin: siklofosfamid tedavisinden önce verildiğinde (özellikle kemik iliğitransplantasyonuna hazırlamada) siprofloksasinin altta yatan hastalığın nüksetmesine yol açabildiği gösterilmiştir.

- Kloramfenikol.

- Flukonazol.

- Itrakonazol.

- Prasugrel.

- Sulfonamidler.

- Tiyotepa: Siklofosfamidden 1 saat önce uygulandığı yüksek doz kemoterapişemalarında tiyotepanın siklofosfamidin biyoaktivasyonunu güçlü bir şekilde inhibeettiği bildirilmiştir.

• Siklofosfamid sitotoksik metabolitlerinin konsantrasyonunda artışa yol açan maddelerarasında şunlar bulunur:

- Allopurinol.

- Kloralhidrat

- Simetidin.

- Disülfıram.

- Gliseraldehit.

- İnsanlardaki hepatik ve ekstrahepatik mikrozomal enzimler (örn. sitokrom P450enzimleri): Hepatik ve ekstrahepatik mikrozomal enzimlerin etkinliğinde artışa yolaçtığı bilinen rifampin, fenobarbital, karbamazepin, fenitoin, sarı kantaron (St.

John’s wort) ve kortikosteroidler gibi maddelerin siklofosfamidle birlikte kullanıldığında ya da daha önceden kullanılmış olduğunda bu enzimleriuyarılabileceği dikkate alınmalıdır.

- Proteaz inhibitörleri: Proteaz inhibitörleriyle birlikte kullanım, sitotoksikmetabolitlerin konsantrasyonunu arttırabilir. Siklofosfamid, doksorubisin veetoposid protokolü (CDE) almakta olan hastalarda proteaz inhibitörleri temellitedaviler, NNRTI (non-nükleosit revers transkriptaz inhibitörü) temelli protokollerekıyasla daha sık enfeksiyon ve nötropeniyle ilişkili olarak bulunmuştur.

• Ondansetron.

Ondansetron ve yüksek dozda kullanılan siklofosfamid arasında, siklofosfamidin EAA (eğri altı kalan alan) düzeylerinde azalmaya yol açacak şekilde farmakokinetiketkileşimler olabileceğini bildiren raporlar bulunmaktadır.

Farmakodinamik etkileşimler ve bilinmeyen mekanizmalarla siklofosfamidin kullanımını

etkileyen etkileşimler

Siklofosfamid ile benzer toksisiteye sahip diğer ajanlarla birarada ya da ardışık kullanımı,

kombine (artmış) toksik etkilere neden olabilir.

• Siklofosfamid ile birlikte kullanımda hematotoksisite ve/veya bağışıklık sistemibaskılanmasında artışa yol açan maddeler arasında şunlar bulunur:

- Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ADE) inhibitörleri: ADE inhibitörleri lökopeniyeneden olabilir.

- Natalizumab.

- Paklitaksel: Paklitaksel infuzyonu sonrası siklofosfamid uygulandığındahematotoksisitede artış olduğu bildirilmiştir.

- Tiyazid grubu diüretikler.

- Zidovudin.

- Klozapin.

• Siklofosfamid ile birlikte kullanımda kardiyotoksisitede artışa yol açan maddelerarasında şunlar bulunur:

- Antrasiklinler.

- Sitarabin.

- Pentostatin.

- Kardiyak bölgeye uygulanan radyoterapi.

- Trastuzumab.

• Siklofosfamid ile birlikte kullanımda pulmoner toksisitede artışa yol açan maddelerarasında şunlar bulunur:

- Amiodaron.

- G-CSF (granülosit koloni stimüle edici faktör), GM-CSF (granülosit makrofajkoloni stimüle edici faktör): Siklofosfamidin de dahil olduğu sitotoksik kemoterapiile tedavi görenlerde G-CSF veya GM-CSF kullanıldığında pulmoner toksisitedeartış olabileceğini bildiren raporlar bulunmaktadır.

• Siklofosfamid ile birlikte kullanımda nefrotoksisitede artışa yol açan maddelerarasında şunlar bulunur:

- Amfoterisin B.

- İndometasin: İndometasin ile birlikte kullanımda akut su zehirlenmesi bildirilmiştir.

• Siklofosfamid ile birlikte kullanımda diğer toksisitede artışa yol açan maddelerarasında şunlar bulunur:

- Azatiyopirin: Hepatoksisite (karaciğer nekrozu) riskinde artış.

- Busulfan: Hepatik veno-oklüzif hastalık ve mukozit insidansının arttığıbildirilmiştir.

- Proteaz inhibitörleri: Mukozit insidansının arttığı bildirilmiştir.

Diğer etkileşimler

• Alkol

Tümör oluşturulmuş deney hayvanlarında oral yoldan düşük doz siklofosfamid ile birlikte etanol (alkol) tüketildiğinde antitümoral etkinlikte bir azalma gözlenmiştir.

Alkol bazı hastalarda siklofosfamid ile uyarılmış kusma ve bulantıyı artırabilir.

• Etanersept

Wegener granülomatozlu hastalarda, siklofosfamidin de dahil olduğu standart tedavi protokollerine etanersept eklenmesiyle kutanöz olmayan solid malignansilerin insidansıartmıştır.

• Metronidazol

Siklofosfamid ile birlikte metronidazol almakta olan bir hastada akut ensefalopati bildirilmiştir. Nedensellik ilişkisi açık değildir.

Gerçekleştirilen bir hayvan çalışmasında siklofosfamidin metronidazol ile birlikte kullanımı siklofosfamid toksisitesinde artışa neden olmuştur.

• Tamoksifen

Siklofosfamidin tamoksifen ile birlikte kullanımı tromboembolik komplikasyonların riskini arttırabilir.

Birlikte kullanılan diğer ilaçların farmakokinetiğini ve/veva etkilerini değiştiren etkileşimler

• Bupropion

Siklofosfamidin CYP2B6 tarafından metabolize edilmesi bupropion metabolizmasını etkileyebilir.

• Kumarinler

Siklofosfamid ile birlikte varfarin almakta olan hastalarda, varfarinin etkilerinde artış ya da azalmalar olabileceği bildirilmiştir.

• Siklosporin

Siklofosfamid ile birlikte siklosporin almakta olan hastalarda, yalnızca siklosporin alanlara kıyasla siklosporinin serum konsantrasyonlarının daha düşük olduğugözlenmiştir. Bu etkileşim graft-versus-host hastalığı insidansında bir artışlasonuçlanabilir.

• Depolarizan kas gevşeticiler

Siklofosfamid tedavisi kolinesteraz etkinliğini belirgin ve kalıcı bir şekilde inhibe eder. Siklofosfamid ile birlikte depolarizan kas gevşetici (örn. süksinilkolin) almakta olanhastalarda uzamış apne görülebilir. Genel anestezi alacak hastalar son 10 gün içindesiklofosfamid kullanmışsa, anestezist bu konuda uyarılmalıdır.

• Digoksin, beta-asetil digoksin

Sitotoksik tedavinin digoksin ve beta-asetil digoksin tabletlerin bağırsaklardan absorbsiyonunu bozabileceği bildirilmiştir.

• Aşılar

Siklofosfamidin immün supresif etkisinin aşılara yanıtı azaltması beklenir. Canlı aşıların kullanımı aşıya bağlı enfeksiyonlara neden olabilir.

• Verapamil

Sitotoksik tedavinin oral yoldan uygulanan verapamilin bağırsaklardan absorbsiyonunu bozduğu bildirilmiştir.